RUZIES

Ruzies en meningsverschillen tussen broers en zussen zijn iets dat voor mij als pubercoach een veelvoorkomend thema is, dat regelmatig op mijn pad komt.

Als coach besef ik dat dit fenomeen extra uitdagingen met zich meebrengt. Sommige jongeren lijken te worstelen met ongelijke middelen, waardoor de complexiteit van de situatie toeneemt.

Mijn eigen moeder zei vroeger tegen mijn zus en mij: "Wie het eerst een blauw oog heeft...". Deze uitspraak zorgde ervoor dat zowel mijn zus als ik even een stap terugdeden en beseften dat het allemaal niet de moeite waard was.

In mijn rol als pubercoach neem ik voortdurend een begeleidende en coachende positie in, en in deze blog deel ik graag mijn visie over hoe je hier als ouders met een conflict om zou kunnen gaan.

Een begeleidende rol

In plaats van als redder in te grijpen, moedig ik ouders aan om op een coachende manier toe te kijken en de jongeren aan te moedigen om voor het conflict zelf oplossingen te vinden.

Puberteit is een tijd van groei, zelfontdekking en verandering.

Als coach begrijp ik dat het begeleiden van jongeren bij het oplossen van geschillen niet alleen hun emotionele welzijn bevordert, maar ook bijdraagt aan de ontwikkeling van essentiële sociale vaardigheden.

Hoewel het voor ouders soms moeilijk kan zijn om te midden van ruziënde kinderen te staan, biedt ruzie maken met een broer of zus waardevolle leermomenten. Het is een onderdeel van de kindertijd, waarin kinderen leren om te gaan met emoties als boosheid en frustratie, en tegelijkertijd ontwikkelen ze vaardigheden om compromissen te sluiten met anderen.

Thuis, in de relatie met een broertje of zusje, wordt deze oefening in ruziemaken veilig uitgevoerd, omdat het kind weet dat het de band met zijn broertje of zusje niet kan verliezen, in tegenstelling tot een vriendschap die wellicht wel kan veranderen.

Het leerproces achter heftige ruzies

Het proces van ruziemaken biedt kinderen allerlei leerkansen.

Ze leren hun emoties op verbale wijze uit te drukken, met de focus op het communiceren van gevoelens in plaats van fysieke uitbarstingen van boosheid.

Daarnaast ontwikkelen ze vaardigheden om voor zichzelf op te komen, te onderhandelen en rekening te houden met de gevoelens en wensen van anderen. Sociale vaardigheden krijgen een verdere impuls tijdens conflicten.

Kinderen halen het meeste uit een ruzie wanneer ze de kans krijgen om deze zelf op te lossen. Het is van belang op te merken dat kinderen tot ongeveer vijf à zes jaar moeite hebben om hun ruzies te beredeneren; boosheid overvalt hen nog en het is lastig voor hen om achteraf te reflecteren op hoe de ruzie is ontstaan en verlopen. Bovendien zijn kinderen tot deze leeftijd nog sterk egocentrisch en ervaren ze moeite om zich in te leven in de gevoelens van anderen. Pas vanaf ongeveer acht jaar zijn kinderen echt bekwaam in het begrijpen van de emoties van een ander.

Patronen in kinderruzies

Het oudste kind vertoont vaker bazig en verbaal agressief gedrag, terwijl het jongere kind reageert met fysieke agressie. Als ouder is het verstandig om alert te zijn op deze gedragspatronen en niet automatisch partij te kiezen voor één van hen. Elk kind draagt bij aan de ruzie, en het is van belang om als ouders neutraal te blijven.

Moeten ouders ingrijpen bij ruzies?

In sommige gevallen is het noodzakelijk, zoals bij fysieke agressie, fysiek geweld of wanneer een kind duidelijk slachtoffer wordt. Als ouders kunnen voorspellen dat er een ruzie op komst is, bijvoorbeeld wanneer het peuterzusje richting de blokkentoren van haar oudere zus loopt, is het ook raadzaam om in te grijpen om de ruzie te voorkomen. Dit is bij jonge kinderen natuurlijk iets makkelijker dan bij de wat oudere kinderen.

Als de ruzie redelijk evenwichtig verloopt en niemand een ander pijn doet, kan het waardevol zijn om de kinderen de kans te geven hun geschil zelf op te lossen.

Zelf oplossen van ruzie

Door voortdurend als ouders, tussenbeide te komen, onthouden kinderen de essentiële vaardigheid om zelf hun geschillen op te lossen. Laten we eerlijk zijn, door herhaaldelijk in te grijpen, schenken we de strijdende kinderen nog meer aandacht.

Kinderen raken gewend aan het idee dat een ouder of beide ouders altijd de ruzie voor hen oplost. Als dit plotseling niet gebeurt, kunnen ze verrast reageren en proberen de ouders er alsnog bij te betrekken.

Wanneer kinderen merken dat de ouders niet betrokken raken, zullen ze zelf actief op zoek gaan naar oplossingen.

Soms slagen kinderen erin om zelf tot een oplossing te komen, maar niet altijd. In die gevallen is ouderlijke begeleiding alsnog noodzakelijk.

Het belangrijke dat je als ouders hierin begeleid in het vinden van een oplossing en niet dit probeert op te lossen.

Neutrale ouders

In een gezin is er altijd weleens onenigheid, het is belangrijk dat je als ouders naar naar beide kanten van het verhaal luistert, laat ze rustig worden als dat nodig is en laat ze vervolgens samen de ruzie bespreken.

Na het horen van beide kanten en het tonen van begrip, kunnen ouders de kinderen vragen hoe ze denken het probleem op te lossen. Dit stimuleert hen om zelf met oplossingen te komen, zelfs als die in de ogen van de ouders niet altijd logisch lijken. Het belangrijkste is dat de kinderen het er allebei mee eens zijn. Bij oudere kinderen kan het zelfs goed zijn om hen de ruzie helemaal zelf te laten oplossen zonder ouderlijke bemiddeling. Ze kunnen dan gevraagd worden ergens anders ruzie te maken, zodat de ouders er geen last van hebben.

Je ziet vaak dat ruzies tussen broers en zussen toenemen als ze moe zijn, zich vervelen of hun energie niet kwijt kunnen, vooral als het weer eens regent. Maar ook gedoe buiten het gezin, zoals gepest worden op school, leerproblemen of een knallende ruzie met een vriend, kan voor extra wrijving zorgen tussen die kleine rakkers. Het is handig om als ouder scherp te blijven op wat er eigenlijk aan de hand is achter die ruzie.

Laten we eerlijk zijn, jaloezie gooit ook vaak olie op het vuur bij broertjes en zusjes. Juist omdat jaloezie zo lastig in woorden te vatten is, krijg je dan die slaan, duwen en schoppen taferelen. Die jaloezie is misschien niet altijd terecht, maar het is toch belangrijk om die gevoelens serieus te nemen. Een goed gesprekje met het kind om te achterhalen waar die jaloezie vandaan komt, kan veel doen. Soms blijkt die jaloezie ook nog terecht te zijn, en anders kun je in alle rust uitleggen hoe die situatie ontstaan is en waarom het kind jaloers is geworden. Door begrip te tonen en inzicht te geven, kun je vaak iets aan die jaloezie doen. Tot ze ongeveer acht zijn, zijn kinderen behoorlijk afhankelijk van wat wij als ouders van ze vinden. Een beetje waardering van onze kant doet wonderen voor hun zelfbeeld.

Een beetje ruzie hoort er gewoon bij.

Je weet wel, die dagen dat het huis klinkt als een oorlogszone met ruziënde kids zijn allesbehalve gezellig. De neiging is groot om gewoon te zeggen "Hé, stop met ruziemaken!" en ze op hun kamers te zetten. Maar eerlijk gezegd, dat is een aanpak die weinig oplevert en waar ze weinig van leren. Door ze zelf verantwoordelijkheid te geven voor het oplossen van hun ruzies, maar ze daar wel een beetje in te begeleiden, leren ze echt iets. De ruzies verdwijnen niet als sneeuw voor de zon, maar ze gaan wel beter verlopen en misschien zelfs minder vaak voorkomen. En trouwens, helemaal verdwijnen hoeft ook niet, want ruziemaken hoort er gewoon een beetje bij in het leven, zeker tussen broertjes en zusjes.

Ruziënde ouders

Het gebeurd. Of jullie als ouders het nu leuk vinden of niet, er kan een ruzie ontstaan in jullie relatie.

Ruziënde ouders kunnen een aanzienlijke impact hebben op kinderen, zowel op korte als op lange termijn. Kinderen zijn vaak gevoelig voor de emotionele sfeer binnen hun gezin, en conflicten tussen ouders kunnen een diepe indruk achterlaten.

Op emotioneel niveau ervaren kinderen vaak stress en angst als gevolg van voortdurende conflicten tussen hun ouders. Ze kunnen zich onzeker voelen over de stabiliteit van het gezin en vrezen voor de veiligheid van hun eigen wereld. Langdurige blootstelling aan ruzies kan leiden tot emotionele verwarring en kan de ontwikkeling van het zelfbeeld van het kind beïnvloeden.